Οι Ελληνικοί Οίνοι ως προς τα Σάκχαρα
Ως προς τα σάκχαρα η κατάταξη των ελληνικών οίνων έχει ως εξής:
Σάκχαρα Χρώμα Οίνων
Λευκοί Ερυθρωποί Ερυθροί Σύνολα
Ξηροί 1652 372 1687 3711
Ημίξηροι 41 47 20 108
Ημίγλυκοι 52 8 83 143
Γλυκείς 127 3 87 217
ΣΥΝΟΛΑ 1872 430 1877 4179
Ημίξηροι θεωρούνται οι οίνοι με 4 έως 12γρ/λ αζύμωτα σάκχαρα, ημίγλυκοι οι οίνοι με 12 έως 40γρ/λ και γλυκείς όσοι έχουν άνω των 40γρ/λ.
Ξηροί οίνοι είναι όσοι έχουν κάτω από 4γρ/λ αζύμωτα σάκχαρα. Συνήθως, οι ξηροί οίνοι περιέχουν 2γρ/λ ή λιγότερο.
Από τον πίνακα είναι εμφανές ότι, γενικώς, οι ημίξηροι οίνοι δεν είναι σε ιδιαίτερη εκτίμηση. Εξαίρεση οι ροζέ ημίξηροι που είναι σχετικώς δημοφιλείς και σε ανερχόμενη τάση.
Θα λέγαμε ότι, οι ημίξηροι οίνοι παράγονται περισσότερο χάριν των τουριστών, είναι δε χαρακτηριστικό ότι οι περισσότεροι κωδικοί καταγράφονται σε περιοχές με έντονο εισαγόμενο τουρισμό όπως η Ρόδος, η Κεφαλονιά και η Ζάκυνθος.
Πιο δημοφιλείς οι ημίγλυκοι οίνοι και ειδικώς οι ερυθροί. Σε πολλές περιοχές, ιδίως στη βόρεια Ελλάδα και στα νησιά του Αιγαίου, υπάρχει παράδοση παραγωγής τέτοιων οίνων.
Σε ακόμα καλύτερη θέση οι γλυκείς οίνοι, που θεωρούνται από πολλούς ως το κρυφό δυνατό χαρτί της ελληνικής οινοπαραγωγής. Μια ολόκληρη κατηγορία οίνων, αυτή των οίνων ΠΟΠ - πρώην ΟΠΕ περιλαμβάνει αποκλειστικώς γλυκείς οίνους και είναι γεγονός ότι εκεί βρίσκονται και πολλά από τα ελληνικά οινικά διαμάντια.
Οι Ελληνικοί Οίνοι ως προς το Διοξείδιο του Άνθρακα
Ως προς το διοξείδιο του άνθρακα η κατάταξη των ελληνικών οίνων είναι:
Διοξείδιο Χρώμα Οίνων
Λευκοί Ερυθρωποί Ερυθροί Σύνολα
Ήσυχοι 1840 416 1877 4133
Ημιαφρώδεις 9 4 0 13
Αφρώδεις 23 10 0 33
ΣΥΝΟΛΑ 1872 430 1877 4179
Ημιαφρώδεις είναι οι οίνοι που δημιουργούν πίεση έως 2.5 ατμόσφαιρες στους 20οC ενώ αφρώδεις όσοι δημιουργούν μεγαλύτερη. Ο όρος "ήσυχος" δε χρησιμοποιείται, αφού γενικώς εξυπακούεται και παραπέμπει σε οίνο με φυσιολογική πίεση μιας ατμόσφαιρας.
Καλό είναι να θυμόμαστε ότι ο όρος "σαμπάνια" έχει μεγάλη ιστορία και είναι κατοχυρωμένος σε αφρώδεις οίνους που παράγονται σε μια συγκεκριμένη περιοχή της Γαλλίας, την Καμπανία, και μπορεί να χρησιμοποιείται μόνον εκεί.
Όλοι οι άλλοι είναι αφρώδεις οίνοι και ορισμένοι έχουν ονομασία προέλευσης.
Πολύ φτωχή η ελληνική παραγωγή ημιαφρωδών και αφρωδών οίνων. Περιοχές με παράδοση είναι το Αμύνταιο και η Ζίτσα όπου έχουν θεσπιστεί και αντίστοιχοι οίνοι
ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) και η Ρόδος με την ιταλική επιρροή και τον τουρισμό. Η Ρόδος αλλά και η Μαντίνεια στην Αρκαδία απέκτησαν από τα τέλη του 2011 το δικαίωμα αφρωδών οίνων με ονομασία προέλευσης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Ελλάδα δεν παράγονται καθόλου ερυθροί οίνοι με διοξείδιο, ενώ στην Ευρώπη είναι σχετικώς δημοφιλείς σε κάποιες περιοχές.
Οι Ελληνικοί Οίνοι ως προς την Ποικιλιακή Σύνθεση
Ως προς τη χρήση ελληνικών γηγενών ποικιλιών αμπέλου ή διεθνών εισηγμένων
ποικιλιών αμπέλου η κατάταξη των ελληνικών οίνων είναι:
Ποικιλίες Χρώμα Οίνων
Λευκοί Ερυθρωποί Ερυθροί Σύνολα
Μόνο Ελληνικές 1183 240 726 2149
Μόνο Ξενικές 336 79 654 1069
Χαρμάνια 254 69 397 720
??? 99 42 100 241
ΣΥΝΟΛΑ 1872 430 1877 4179
Όπως φαίνεται και από τον πίνακα, για 241 κωδικούς και για διάφορους λόγους, δεν είναι γνωστή η ακριβής ποικιλιακή σύνθεση (στη γραμμή με το ???).
Είναι αναμενόμενο ότι, γενικώς, η χρήση των ελληνικών ποικιλιών υπερτερεί. Όμως, μια προσεκτική ανάγνωση του πίνακα αποκαλύπτει ότι η χρήση των ξενικών ποικιλιών είναι ιδιαιτέρως αυξημένη στους ερυθρούς οίνους.
ποικιλιών αμπέλου η κατάταξη των ελληνικών οίνων είναι:
Ποικιλίες Χρώμα Οίνων
Λευκοί Ερυθρωποί Ερυθροί Σύνολα
Μόνο Ελληνικές 1183 240 726 2149
Μόνο Ξενικές 336 79 654 1069
Χαρμάνια 254 69 397 720
??? 99 42 100 241
ΣΥΝΟΛΑ 1872 430 1877 4179
Όπως φαίνεται και από τον πίνακα, για 241 κωδικούς και για διάφορους λόγους, δεν είναι γνωστή η ακριβής ποικιλιακή σύνθεση (στη γραμμή με το ???).
Είναι αναμενόμενο ότι, γενικώς, η χρήση των ελληνικών ποικιλιών υπερτερεί. Όμως, μια προσεκτική ανάγνωση του πίνακα αποκαλύπτει ότι η χρήση των ξενικών ποικιλιών είναι ιδιαιτέρως αυξημένη στους ερυθρούς οίνους.
Ως προς το πλήθος των ποικιλιών αμπέλου που συμμετέχουν οι ελληνικοί οίνοι έχουν την ακόλουθη κατάταξη:
Αρ. Ποικιλιών Χρώμα Οίνων
Λευκοί Ερυθρωποί Ερυθροί Σύνολα
1 ποικιλία 1117 175 906 2198
2 ποικιλίες 436 157 599 1190
3 ποκιλίες 187 42 221 450
4 ποικιλίες 27 10 40 77
> από 4 6 4 10 20
??? 99 42 100 241
ΣΥΝΟΛΑ 1872 430 1877 4179
Κυριαρχούν οι ποικιλιακοί οίνοι, δηλαδή οι οίνοι από μία και μόνη ποικιλία.
Παρόλα αυτά, αξίζει να σημειωθεί ότι, ενώ στους ποικιλιακούς οίνους οι ερυθροί είναι λιγό-τεροι των λευκών, σε όλες τις άλλες περιπτώσεις υπερτερούν.
Είναι λογικό αφού η πολυπλοκότητα αλλά και η επιδιωκόμενη ισορροπία των ερυθρών οίνων επιτυγχάνεται καλύτερα με τα διαφορετικά χαρακτηριστικά πολλών ποικιλιών
Οι Ελληνικοί Οίνοι ως προς τη χρήση βαρελιού
Ως προς τη χρήση βαρελιού η κατάταξη των ελληνικών οίνων είναι:
Χρώμα Οίνων
Λευκοί Ερυθρωποί Ερυθροί Σύνολα
Χωρίς βαρέλι 1585 419 789 2793
Με βαρέλι 287 11 1088 1386
ΣΥΝΟΛΑ 1872 430 1877 4179
Όπως είναι αναμενόμενο, η χρήση βαρελιού υπερτερεί συντριπτικά στους ερυθρούς οίνους.
Σύμφωνα με τις σύγχρονες καταναλωτικές τάσεις, αναμένεται να μειωθεί το πλήθος των κωδικών λευκών κρασιών με χρήση βαρελιού, όπως αναμένεται και η πιο λελογισμένη χρήση του στους ερυθρούς οίνους.
Χωρίς βαρέλι 1585 419 789 2793
Με βαρέλι 287 11 1088 1386
ΣΥΝΟΛΑ 1872 430 1877 4179
Όπως είναι αναμενόμενο, η χρήση βαρελιού υπερτερεί συντριπτικά στους ερυθρούς οίνους.
Σύμφωνα με τις σύγχρονες καταναλωτικές τάσεις, αναμένεται να μειωθεί το πλήθος των κωδικών λευκών κρασιών με χρήση βαρελιού, όπως αναμένεται και η πιο λελογισμένη χρήση του στους ερυθρούς οίνους.
Ελληνικοί Οίνοι και Βιολογική γεωργία
Κατ' αρχάς να διευκρινίσουμε ότι, στις χώρες της Ε.Ε., δεν υπήρχε έως το 2012 "βιολογικό κρασί" αφού δεν υπήρχε και αντίστοιχο θεσμικό πλαίσιο.
Η χρήση και μόνο του θειώδους ανυδρίτη ως αντιοξειδωτικού και γενικώς προστατευτικού μέσου του κρασιού καθιστά τη χρήση του όρου "βιολογικό κρασί" προβληματική για αυτό και είναι, πλέον, υποχρεωτικό να αναφέρεται στις ετικέτες των κρασιών η παρουσία θειώδους.
Αυτό που ίσχυε έως το 2012, καλυπτόταν από θεσμικό πλαίσιο και ήταν θεμιτό να αναφέρεται ήταν η βιολογική γεωργία.
Όταν, λοιπόν, η πρώτη ύλη, δηλαδή τα σταφύλια, προέρχεται από αμπέλι που έχει καλλιερ-γηθεί βιολογικά τότε, στις χώρες της Ε.Ε., αυτό και μόνον αυτό επιτρέπεται να αναγράφεται στις ετιτέτες των κρασιών.
Στο μεταξύ, εξελίχθηκε ένα πανευρωπαϊκό πρόγραμμα, στο οποίο συμμετείχε και η χώρα μας, για τη δημιουργία του πλαισίου που θα επιτρέπει τη χρήση του όρου "βιολογικό κρασί".
Αν και η σχετική έρευνα προχώρησε γοργά και τα αποτελέσματά της κατατέθηκαν, η Ε.Ε.
το 2010 αποφάσισε, προσωρινά, να βάλει το θέμα στο συρτάρι.
Το 2012, όμως, το θέμα επανήλθε και καθιερώθηκαν τελικώς οι όροι υπό τους οποίους ένα κρασί θα μπορεί να χαρακτηρίζεται ως βιολογικό.
Ως προς την ένδειξη βιολογικής γεωργίας, η κατάταξη των ελληνικών οίνων έχει ως εξής:
Βιολογική Χρώμα Οίνων
γεωργία Λευκοί Ερυθρωποί Ερυθροί Σύνολα
Όχι 1610 374 1577 3561
Ναι 262 56 300 618
ΣΥΝΟΛΑ 1872 430 1877 4179
Το πλήθος των κωδικών ελληνικών οίνων που προέρχονται από σταφύλια βιολογικής γεωργίας συνεχώς μεγαλώνει. Παρόλα αυτά, υπάρχει ακόμα σχετική επιφυλακτικότητα και υπάρχουν αρκετά κρασιά που, ενώ θα μπορούσαν, δεν το αναφέρουν. Οι παραγωγοί τους δεν είναι, ακόμα, βέβαιοι ότι εμπορικά αυτό είναι καλό.
Σημαντικότερο από όλα είναι ότι το αρχικό ρομαντικό στάδιο των οικολόγων που δεν γνώριζαν να φτιάχνουν κρασί έχει ξεπεραστεί. Καιρός είναι να ξεπεραστεί και η άποψη πως τα κρασιά αυτά δε στέκονται ποιοτικά.
Στο παιχνίδι έχουν μπει πλέον καταξιωμένοι οινοπαραγωγοί και οι σχετικοί διαγωνισμοί οίνων από σταφύλια βιολογικής γεωργίας πιστοποιούν τη συνεχή βελτίωση των προϊόντων, που δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από τα "συμβατικά κρασιά".
Παρότι σε εμβρυακό, ακόμα, στάδιο στη χώρα μας η βιοδυναμική γεωργία έχει στις τάξεις της μερικούς δυναμικούς αμπελοκαλλιεργητές και δυο - τρεις οινοπαραγωγούς.
Δείτε το Demeter Hellas του ελληνικού παραρτήματος του σχετικού διεθνούς οργανι-σμού. Επίσης, δείτε επιπλέον πληροφορίες για τη βιοδυναμική καλλιέργεια και αν ξέρετε γερμανικά δείτε το διεθνές πρότυπο Demeter.
Η χρήση και μόνο του θειώδους ανυδρίτη ως αντιοξειδωτικού και γενικώς προστατευτικού μέσου του κρασιού καθιστά τη χρήση του όρου "βιολογικό κρασί" προβληματική για αυτό και είναι, πλέον, υποχρεωτικό να αναφέρεται στις ετικέτες των κρασιών η παρουσία θειώδους.
Αυτό που ίσχυε έως το 2012, καλυπτόταν από θεσμικό πλαίσιο και ήταν θεμιτό να αναφέρεται ήταν η βιολογική γεωργία.
Όταν, λοιπόν, η πρώτη ύλη, δηλαδή τα σταφύλια, προέρχεται από αμπέλι που έχει καλλιερ-γηθεί βιολογικά τότε, στις χώρες της Ε.Ε., αυτό και μόνον αυτό επιτρέπεται να αναγράφεται στις ετιτέτες των κρασιών.
Στο μεταξύ, εξελίχθηκε ένα πανευρωπαϊκό πρόγραμμα, στο οποίο συμμετείχε και η χώρα μας, για τη δημιουργία του πλαισίου που θα επιτρέπει τη χρήση του όρου "βιολογικό κρασί".
Αν και η σχετική έρευνα προχώρησε γοργά και τα αποτελέσματά της κατατέθηκαν, η Ε.Ε.
το 2010 αποφάσισε, προσωρινά, να βάλει το θέμα στο συρτάρι.
Το 2012, όμως, το θέμα επανήλθε και καθιερώθηκαν τελικώς οι όροι υπό τους οποίους ένα κρασί θα μπορεί να χαρακτηρίζεται ως βιολογικό.
Ως προς την ένδειξη βιολογικής γεωργίας, η κατάταξη των ελληνικών οίνων έχει ως εξής:
Βιολογική Χρώμα Οίνων
γεωργία Λευκοί Ερυθρωποί Ερυθροί Σύνολα
Όχι 1610 374 1577 3561
Ναι 262 56 300 618
ΣΥΝΟΛΑ 1872 430 1877 4179
Το πλήθος των κωδικών ελληνικών οίνων που προέρχονται από σταφύλια βιολογικής γεωργίας συνεχώς μεγαλώνει. Παρόλα αυτά, υπάρχει ακόμα σχετική επιφυλακτικότητα και υπάρχουν αρκετά κρασιά που, ενώ θα μπορούσαν, δεν το αναφέρουν. Οι παραγωγοί τους δεν είναι, ακόμα, βέβαιοι ότι εμπορικά αυτό είναι καλό.
Σημαντικότερο από όλα είναι ότι το αρχικό ρομαντικό στάδιο των οικολόγων που δεν γνώριζαν να φτιάχνουν κρασί έχει ξεπεραστεί. Καιρός είναι να ξεπεραστεί και η άποψη πως τα κρασιά αυτά δε στέκονται ποιοτικά.
Στο παιχνίδι έχουν μπει πλέον καταξιωμένοι οινοπαραγωγοί και οι σχετικοί διαγωνισμοί οίνων από σταφύλια βιολογικής γεωργίας πιστοποιούν τη συνεχή βελτίωση των προϊόντων, που δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από τα "συμβατικά κρασιά".
Παρότι σε εμβρυακό, ακόμα, στάδιο στη χώρα μας η βιοδυναμική γεωργία έχει στις τάξεις της μερικούς δυναμικούς αμπελοκαλλιεργητές και δυο - τρεις οινοπαραγωγούς.
Δείτε το Demeter Hellas του ελληνικού παραρτήματος του σχετικού διεθνούς οργανι-σμού. Επίσης, δείτε επιπλέον πληροφορίες για τη βιοδυναμική καλλιέργεια και αν ξέρετε γερμανικά δείτε το διεθνές πρότυπο Demeter.