ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Καβάλα - Δράμα - Σέρρες - Χαλκιδική - Θεσσαλονίκη - Κιλκίς - Πέλλα - Φλώρινα - Καστοριά - Γρεβενά - Κοζάνη - Ημαθία - Πιερία

Εισαγωγή

Το πρόγραμμα "Δρόμοι του κρασιού της Βόρειας Ελλάδας" είναι μια από τις πρωτοπόρες δράσεις της "Οίνοι Βορείου Ελλάδος" (πρώην ΕΝΟΑΒΕ) με αποτέλεσμα ο οινοτουρισμός στη Μακεδονία να είναι πιο οργανωμένος από οπουδήποτε αλλού. Πρόκειται για ένα δίκτυο οινοτουρισμού το οποίο προσφέρει στους οινόφιλους πλήρεις προτάσεις που, εκτός από επισκέψεις σε οινοποιεία, περιλαμβάνουν διαμονή, φαγητό, δραστηριότητες, γνωριμία με τοπικά προϊόντα και παραγωγούς κ.ά.

Στη Μακεδονία είναι και οι περισσότερες από τις 8 Διαδρομές του Κρασιού της Βόρειας Ελλάδας και συγκεκριμένα:
      
     Διαδρομή του Κρασιού των Λιμνών σε Φλώρινα, Καστοριά, Γρεβενά, Κοζάνη
     Διαδρομή του Κρασιού Πέλλας - Γουμένισσας σε Κιλκίς, Πέλλα
     Διαδρομή του Κρασιού της Νάουσας στην Ημαθία
     Διαδρομή του Κρασιού των Θεών του Ολύμπου σε Πιερία & Ραψάνη Λάρισας
     Διαδρομή του Κρασιού της Θεσσαλονίκης στη Θεσσαλονίκη
     Διαδρομή του Κρασιού της Χαλκιδικής στη Χαλκιδική
     Διαδρομή του Κρασιού του Διονύσου σε Καβάλα, Δράμα, Σέρρες & Θράκη

Οινική περιγραφή της Μακεδονίας

Σύμφωνα με την οινική χωροταξία που έχει θεσπίσει η ΕΔΟΑΟ, η Μακεδονία είναι το κεντρικό τμήμα της οινικής Βόρειας Ελλάδας.

Ο αμπελώνας της Μακεδονίας με 9.8% καταλαμβάνει στον οινικό χάρτη της Ελλάδας την 5η θέση μεταξύ των 9 αμπελουργικών περιφερειών ως προς την έκταση. Η Μακεδονία, με 808 κωδικούς είναι στη 2η θέση ως προς το πλήθος των κρασιών.

Απ΄άκρου σε άκρο, όλη η αμπελουργική περιφέρεια της Μακεδονίας έχει πολύ μεγάλη δυναμική. Τα τελευταία χρόνια αναπτύχθηκε η οινοπαραγωγή στις Σέρρες, μπήκε στον οινικό χάρτη η  Καστοριά, σημαντική δραστηριότητα υπάρχει στην Πέλλα και η Πιερία είναι σε φάση ανάπτυξης.

Περιοχή με μεγάλη παράδοση αλλά και δυναμική οινοτουρισμού είναι η Σιάτιστα στην π.ε. Κοζάνης.

Η ζώνη ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) του Αμυνταίου είναι μια από τις 4 στην Ελλάδα που παράγουν αφρώδεις οίνους με ονομασία προέλευσης (λευκούς αφρώδεις οίνους η Ζίτσα, ροζέ αφρώδεις οίνους το Αμύνταιο, λευκούς αφρώδεις η Μαντίνεια και λευκούς αφρώδεις - ροζέ αφρώδεις η Ρόδος).

 

Γεωγραφικές Ενδείξεις Οίνων στη Μακεδονία:

 

Οίνοι ΠΟΠ (ΟΠΑΠ): ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) Πλαγιές Μελίτωνα (Χαλκιδική),
                             ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) Γουμένισσα (Κιλκίς),
                             ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) Αμύνταιο (Φλώρινα),
                             ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) Νάουσα (Ημαθία).

Οίνοι ΠΓΕ (Τοπικοί): Περιφέρειας: ΠΓΕ Μακεδονία (Μακεδονικός Τοπικός Οίνος)
                              Νομών: ΠΓΕ Καβάλα
                                          ΠΓΕ Δράμα (Τοπικός Οίνος Δράμας),
                                          ΠΓΕ Σέρρες (Τοπικός Οίνος Σερρών),
                                          ΠΓΕ Χαλκιδική (Τοπικός Οίνος Χαλκιδικής),
                                          ΠΓΕ Θεσσαλονίκη (Τοπικός Οίνος Θεσσαλονίκης),
                                          ΠΓΕ Πέλλα (Τοπικός Οίνος Πέλλας),
                                          ΠΓΕ Φλώρινα (Τοπικός Οίνος Φλώρινας),
                                          ΠΓΕ Καστοριά (Τοπικός Οίνος Καστοριάς),
                                          ΠΓΕ Γρεβενά (Τοπικός Οίνος Γρεβενών),
                                          ΠΓΕ Κοζάνη (Τοπικός Οίνος Κοζάνης),
                                          ΠΓΕ Ημαθία (Τοπικός Οίνος Ημαθίας),
                                          ΠΓΕ Πιερία (Τοπικός Οίνος Πιερίας).
                              Περιοχών: Παγγαίο (Καβάλα), Θάσος, Αδριανή (Δράμα),
                                              Αγορά (Δράμα), Άγιον Όρος (Χαλκιδική),
                                              Σιθωνία (Χαλκιδική), Επανομή (Θεσσαλονίκη),
                                              Πλαγιές Βερτίσκου (Θεσσαλονίκη),
                                              Νέα Μεσημβρία (Θεσσαλονίκη),
                                              Σιάτιστα (Κοζάνη), Βελβεντό (Κοζάνη).

 

Τοπικές ποικιλίες αμπέλου της Μακεδονίας:

 

ξινόμαυρο (Κιλκίς, Φλώρινα, Ημαθία, ε), νεγκόσκα (Κιλκίς, Πέλλα, ε), μοσχόμαυρο (κεντρική & δυτική Μακεδονία, ε), μοσχάτο Αμβούργου (Αγχίαλος Θεσσαλονίκης, ε), πρικνάδι ή πρεκνιάρικο (Ημαθία, λ), χονδρόμαυρο (Γρεβενά, Κοζάνη, λ).

Από την Χαλκιδική και μετά τη Θεσσαλονίκη ξεκίνησε η αναβίωση της μαλαγουζιάς, που σήμερα φυτεύεται σ' όλη την Ελλάδα. Τα τελευταία χρόνια, στην ανατολική Μακεδονία, έχει φυτευτεί, δοκιμαστεί και ήδη αξιοποιείται το αγιωργίτικο.

Υπάρχουν ακόμα -και δυστυχώς αξιοποιούνται- μερικά υβρίδια όπως η τζωρτζίνα (Θάσος), το τσάπουρνο (Κιλκίς, ιδίως στην περιοχή του Φανού) και το γαλλικό (Κοζάνη).

 

Κρασιά της Μακεδονίας:

 

Καβάλα:        106  λ 51, ρ   8, ε 47 -               ΤΟ 74, ΟΚΠ  1, Επιτρ. 31
Δράμα:           66  λ 29, ρ   8, ε 29 -               ΤΟ 61, ΟΚΠ  1, Επιτρ.   4
Σέρρες:          44  λ 13, ρ   5, ε 26 -               ΤΟ 33,            Επιτρ. 11
Χαλκιδική:       84  λ 39, ρ   8, ε 37 - ΟΠΑΠ   5, ΤΟ 52, ΟΚΠ  2, Επιτρ. 25
Θεσσαλονίκη: 153  λ 73, ρ 11, ε 69 -               ΤΟ 85, ΟΚΠ 16, Επιτρ. 52
Κιλκίς:            37  λ 13, ρ   3, ε 21 - ΟΠΑΠ   7, ΤΟ 11,            Επιτρ. 19
Πέλλα:           24   λ 10, ρ   3, ε 11 -               ΤΟ 19,            Επιτρ.  5
Φλώρινα:        82  λ 24, ρ 23, ε  35 - ΟΠΑΠ 21, ΤΟ 61
Καστοριά:         7   λ   2,        ε   5 -               ΤΟ   7
Γρεβενά:          4   λ   1,        ε   3 -               ΤΟ   3,           Επιτρ.   1
Κοζάνη:          33  λ 13, ρ   6, ε 14 -               ΤΟ  27,           Επιτρ.   6
Ημαθία:         146  λ 39, ρ 11, ε 96 - ΟΠΑΠ  32, ΤΟ 62,           Επιτρ.  52
Πιερία:            22  λ  10, ρ  1, ε 11 -               ΤΟ 12,           Επιτρ.  10

 

Αποστάγματα της Μακεδονίας:

 

Στη Μακεδονία η απόσταξη είναι παράδοση. Εκτός από τα πολλά αποστακτήρια που υπάρχουν, τσίπουρο κάνουν 48 οινοποιεία & 12 από αυτά το εμφιαλώνουν.

Χαρακτηριστικά είναι τα "ρακοκάζανα" της Νάουσας, όπου από τα μισά του Οκτωβρίου έως τέλος Νοεμβρίου όλα σχεδόν τα οινοποιεία έχουν καθημερινά γλέντια δίνοντας τον τόνο στο γενικώς εορταστικό κλίμα της πόλης.

Σε όλη τη Μακεδονία, αν βρεθείτε στις γιορτές της απόσταξης σε ένα οργανωμένο, τακτοποιημένο και καθαρό οινοποιείο που έχει και αποστακτήριο θα είναι Εμπειρία!!!

Το "Τσίπουρο Μακεδονίας" είναι από το 2001 αναγνωρισμένο προϊόν ΠΓΕ (προστα-τευόμενη γεωγραφική ένδειξη) ενώ από το 2011 τον ίδιο χαρακτηρισμό απόκτησε και το "Ούζο Μακεδονίας" ή Μακεδονικό (ΦΕΚ 935Β 23-05-2011).

---

Για φιλομαθείς οινόφιλους: (ιδιαίτερα κρασιά της Μακεδονίας)

Γρεβενίτης - κρασί ερυθρό ξηρό, ξέρετε άλλο τοπικό οίνο Γρεβενών; Κτήμα Ζέρβα.

Nebbiolo - ερυθρός ξηρός, πειραματισμός σε ελάχιστες φιάλες. Κτήμα Τέχνη Οίνου.

Γη και Ουρανός & Αργατία Ξινόμαυρο & Διάπορος - κρασιά ερυθρά ξηρά, το  ξινόμαυρο νέας γενιάς που έρχεται. Αμπελώνες Θυμιόπουλου, Αργατία   & Κτήμα Κυρ Γιάννη αντιστοίχως.

Πρεκνάδι & Πρεκνιάρικο - κρασιά λευκά ξηρά, τα μόνα 100% από την υποσχόμενη ποικιλία. Κτήμα Διαμαντάκου & Κτήμα Χρυσοχόου αντιστοίχως.

Πήγασος Riesling - κρασί λευκό ξηρό, ένα από τα ελάχιστα ρίσλινγκ. Πήγασος Οινοποιείο Μαρκοβίτη.

Ονειρικός - κρασί λευκό ξηρό, η βόρεια έκφραση της μαλβαζίας. Κτήμα Φουντή.

Νάουσα Βιολογικός - ερυθρός ξηρός, εδώ μιλάει η Γάστρα. Οινοποιείο Μελιτζανή.

Μαλαγουζιά - λευκός ξηρός, αν το βρείτε στην Ελλάδα. Κτήμα Γεροβασιλείου.

Evangelo - κρασί ερυθρό ξηρό, της σχολής Ροδανού. Κτήμα Γεροβασιλείου.

Avaton - κρασί ερυθρό ξηρό, πείραμα με ελληνικές ερυθρές ποικιλίες αμπέλου.  Κτήμα Γεροβασιλείου.

Capriccio - κρασί ροζέ ξηρό & La Volpe - κρασί ερυθρό ξηρό, 100% νεμπιόλο.Κτήμα Μπαλλά - Φλώρου.

Μαυρούδι - κρασί ερυθρό ξηρό, 100% μαυρούδι. Κτήμα Μπαμπατζιμόπουλου.

Κεχριμπάρι & Κεχριμπάρι σε Φόντο ροζέ & Δάκρυ του Πεύκου, λευκοί ξηροί, γιατί, η ρετσίνα είναι εθνικό κεφάλαιο. Οινοποιία Κεχρή.

Areti ερυθρός, ερυθρός ξηρός, το αγιωργίτικο στην Καβάλα. Κτήμα Βιβλία Χώρα.

Κορυφή Αγγέλων ροζέ, κρασί ροζέ ξηρό, 100% νεγκόσκα. Κτήμα Τάτση.

Nouveau, κρασί ερυθρό ξηρό, με την τυπική μέθοδο σε φιάλη αλλά & σε ασκό. Οινοποιείο Αϊδαρίνη.

Malvasia Aromatica - κρασί λευκό ξηρό, πρώτοι διδάξαντες & Τσαπουρνάκος - κρασί ερυθρό ξηρό, για να μαθαίνουν οι Γάλλοι τις ποικιλίες τους. Κτήμα Βογιατζή.

Ηλιαστό - κρασί λευκό γλυκό, η αναγέννηση του γλυκού κρασιού της Σιάτιστας.  Οινοποιείο Δύο Φίλοι.

Προάγγελος - κρασί ερυθρό ξηρό, κυριαρχεί η νεγκόσκα. Κτήμα Αλεξανδρίδη.

Δίδυμος - ερυθρός ξηρός, εκτός εμπορίου αλλά η ιδέα & μόνο λέει. Κτήμα Λίγα & άλλοι 12.

Αμύνταιον Ροζέ, ροζέ ξηρός & ημίξηρος, το μοναδικό ελληνικό ΠΟΠ - ΟΠΑΠ ροζέ είναι & αφρώδες. ΕΑΣ Αμυνταίου.

Pinot Noir - ερυθρός ξηρός, δεν έχουμε & πολλά από την ποικιλία. Κτήμα Άλφα.

Alpha 1 - ερυθρός ξηρός, ένα πείραμα διαρκείας διαφορετικό από χρονιά σε χρονιά. Κτήμα Άλφα.

Riesling - λευκός ξηρός, ένα από τα λίγα ρίσλινγκ που έχουμε. Οινοποιείο Χατζή.

Gewurztraminer, Tempranillo, Ποικιλίες Ραψάνης - τα πειραματικά κρασιά της Μπουτάρης Οινοποιητική μόνο στα οινοποιεία Στενημάχου & Γουμένισσας.

---